ความรู้สึกตัว คือ อะไร
ผมเชื่อว่ายังมีหลายๆ คนที่ยังไม่รู้ว่าความรู้สึกตัวคือความรู้สึกแบบไหน มันเป็นสิ่งที่มีอยู่แล้วตามธรรมชาติ และเป็นเรื่องที่ง่ายๆ ไม่ได้ซับซ้อนอะไร แต่บางทีเราคิดว่ามันยาก ไม่รู้จักมัน เพราะเราคิดมากเกินไป เราไปพยายามค้นคว้า หามัน ไปสงสัยว่ามันเป็นยังไง ฯลฯ มันจึงไม่รู้จักมันเสียที เข้าคำพูดที่ว่า "ยิ่งหายิ่งไม่เจอ"
คุณกอบชัยก็กล่าวว่า มันยาก เพราะว่ามันง่ายเกินกว่าใจจะยอมรับ วันนี้ลองเทคนิคอันนึงที่จะทำให้เรารู้จักความรู้สึกตัวได้นะครับ ทำตามไปเลยก็ได้ครับ
ลองเอามือไปไว้ข้างหลัง ทีนี้ลองกำมือไว้ รู้ได้นะครับว่ามือกำลังกำ ความรู้สึกที่รู้ได้ว่ามือกำลังกำนั่นแหละครับ ความรู้สึกตัว เอ้าทีนี้ มือยังอยู่ข้างหลัง ลองทำมือเป็น 2 นิ้ว รู้สึกได้ไหมครับ
รู้ได้ใช่ไหมครับว่าทำมือเป็น 2 นิ้ว รู้โดยไม่ต้องมองเห็นด้วยตาใช่ไหมครับ รู้แบบไม่ต้องไปคิดว่าจะทำเป็น 2 นิ้วด้วยซ้ำ พอบอกก็ทำได้เลย สังเกตุความรู้สึกที่เกิดขึ้นนั้นแหละครับ ความรู้สึกล้วนๆ ที่ไม่ต้องมีความหมายใดๆ
ความรู้สึกนี้ หลวงพ่อเทียนเรียกว่า "ปกติ" นั้นคือความรู้สึกตัว ทีนี้ความรู้สึกตัวต้องไม่มีการเพ่งจ้องไปที่ส่วนใดส่วนหนึ่ง
เอามือกลับมาข้างหน้า แล้วลองบิดตัวไปทางซ้าย-ทางขวา รู้สึกถึงความเคลื่อนไหวได้ใช่ไหมครับ รู้ได้โดยที่เราไม่ต้องไปตั้งใจจะรู้มัน แค่เราบิดตัว สังเกตุนิดนึง เราก็จะรู้ความรู้สึกได้ รู้สึกได้ตามธรรมชาติ รู้ได้กว้างๆ ไม่ได้ตั้งใจจะไปรู้ หรือตั้งใจจะไปดูส่วนใดส่วนหนึ่ง ลองบิดตัวไปเรื่อยๆ ไม่ต้องทำเร็วนะครับ สังเกตุว่า นั่งอยู่ในท่าไหน ร้อนหรือเย็น หายใจแล้วรู้สึกยังไง เท้าสัมผัสพื้นรู้สึกอย่างไร ก้นสัมผัสที่นั่งรู้สึกอย่างไร รู้เท่าที่จะรู้ได้
ทีนี้ สังเกตุว่าจิตใจเป็นอย่างไร...มีความยินดี ยินร้ายไหม คิดอะไรไหม มีความโลภ โกรธ หลง ในความรู้สึกอันนั้นไหม รู้อะไร คิดอะไร ก็รู้ รู้โดยไม่ต้องใส่ใจกับมัน ให้รู้ความรู้สึกที่บิดตัวนั้น อันนี้เรียกว่า กลับมารู้สึกตัว คือไม่ว่าจะมีอะไรในจิตใจ คิดอะไร ก็กลับมารู้ความรู้สึกที่เคลื่อนไหวเอาไว้ นี่แหละครับ ความรู้สึกตัว ความรู้สึกที่ไม่มีความหมาย ไม่มีความยินดี ยินร้ายใดๆ เป็นความรู้สึกล้วนๆ รู้เฉยๆ
และที่สำคัญมันจะรู้แบบชั่วครั้งชั่วคราว เดี๋ยวก็รู้สึกตัว เดี๋ยวก็เผลอหลงไปคิด ลืมความรู้สึกตัว (ซึ่งส่วนมากจะเผลอเสียมากกว่า) มันก็เป็นเช่นนี้ครับ รู้สึกตัว > เผลอหลงคิด > รู้สึกตัว > เผลอหลงคิด >......
มันมีอยู่แล้ว และจะแสดงตัวชัดเมื่อเราเคลื่อนไหว
ดังนั้นเราควรหมั่นเคลื่อนไหวเอาไว้ เล่นคอมก็เคลื่อนไหวร่างกาย ขยับแข้งขยับขา กำแบมือ หรือเวลาพิมพ์ ก็รู้ที่สัมผัสแป้นพิมพ์ รู้สัมผัสที่นั่ง รู้สัมผัสที่เท้า รู้โดยการสังเกตุโดยไม่ต้องไปเพ่งจ้อง รู้แบบธรรมชาติ หลงบ้าง รู้บ้าง ไม่ต้องซีเรียส แต่ให้หมั่นเตือนตัวเองเรื่อยๆ คุณกอบชัยกล่าว่า "รู้เล่นๆ แต่ให้เป็นนิสัย"
สรุปว่าความรู้สึกตัวไม่ใช่ความคิด ไม่ใช่การ "คิดว่าเรากำลังรู้สึกตัว" และความรู้สึกตัว เป็นการนำพาเราออกจากความคิด มีผลให้จิตมีความเป็นปกติ ปราศจากความยินดียินร้าย ไม่ไหลตามความคิดปรุงแต่ง หากว่ายังสงสัยว่า ใช่ความรู้สึกตัวหรือไม่ วิธีแก้สงสัยที่ดีที่สุด คือทิ้งความคิดสงสัยเสีย
ลองมาลูบแขนลูบขาดู สังเกตุความรู้สึกที่เกิดขึ้น ความรู้สึกมีความสงสัยอะไรไหม ลูบไปเรื่อยๆ สังเกตุเรื่อยๆ เพื่อรู้สึกตัวได้ชัดขึ้นแล้ว จิตจะทิ้งความสงสัยไปเอง
ลองดูนะครับ สำหรับผู้ใหม่ลองทำไปเรื่อยๆ สักระยะหนึ่งจะทราบว่า การรู้สึกตัว ออกจากความคิดได้บ้าง มีจิตเป็นปกติ ไม่หลงไปตามความคิด ตัดกระแสความโลภ โกรธหลงลงได้บ้าง มันมีประโยชน์ต่อชีวิตเราอย่างไร
กล้วย ธรรมเพื่อคุณ
