“วิปัสสนานั้นใช้ได้ทุกๆ อารมณ์ ทั้ง ๖ ทวาร เพราะวิปัสสนาไม่ต้องเลือกอารมณ์ใดๆ ทั้งหมด ในอารมณ์ทั้ง ๖ นี้ จะทราม หรือ ประณีตก็ตาม มิได้จำกัด
โดยวิปัสสนาต้องการแต่จะให้กำหนดรู้เท่าทันตามความเป็นจริงของอารมณ์ ที่ขณะมาประสบในทวารทั้ง ๖ เท่านั้น มิได้กำหนดความหยาบหรือประณีตของรูปนามเลย
กำหนดรู้อยู่แต่การเกิดขึ้น แล้วก็มีการดับไป เป็นสามัญลักษณะ คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา เหมือนกันทั้งสิ้น ทุกๆ อารมณ์
แม้แต่นิวรณ์ที่เกิดขึ้นทางใจ ผู้ทำวิปัสสนาก็สามารถจะเอามาเป็นอารมณ์กรรมฐาน เพื่อรับรองการพิจารณาได้ เพราะกุศล อกุศล หรือ รูปใด นามใด ก็แล้วแต่มีลักษณะเกิดขึ้น แล้วต้องมีความดับไปเป็นธรรมดา สามารถจะให้ความจริงแก่ผู้ปฏิบัติที่พิจารณาอยู่นั้นได้ทั้งหมด ไม่จำเป็นจะต้องเลือกอารมณนั้นอารมณ์นี้”
อาจารย์แนบ มหานีรานนท์
ที่มา : ภาวนาธรรม ในปัญญาสาร ฉบับที่ ๔๖, หน้า ๓๓-๓๔
){kind=link}