คนเราไม่ได้ทุกข์เพราะความคิด แต่ทุกข์เพราะไม่รู้ทันความคิด ที่สำคัญ
แยกแยะไม่เป็นระหว่าง (1) ความคิดที่มันคิดขึ้นเอง กับ (2) ความคิดที่เราตั้งใจคิด
ซึ่งถ้าเรา
รู้ทันความคิดที่มันคิดขึ้นเอง เราจะ
เห็นกลไกการทำงานของขันธ์ไม่ว่าจะเป็น
สัญญาขันธ์ สังขารขันธ์
ซึ่งแน่นอนว่าการมองเห็นอย่างนั้นจะทำให้เรา
เห็นตามความเป็นจริง และยิ่งกว่านั้นเราจะ
เห็นอาการของการหลงเข้าไปยึดมันถือมั่น มีตัณหาอุปาทาน กับความคิดที่มันเกิดขึ้น
อันนั้นต่างหากที่ทำให้เราเป็นทุกข์ เพราะถ้าเราไปเข้าใจว่าเราทุกข์เพราะความคิด เราก็จะมุ่งสู่การพยายามไม่คิด หรือกดข่มความคิด ซึ่งมันเป็นหนทางที่ผิด
แต่ถ้าเราเข้าใจว่าเราทุกข์เพราะเราไม่รู้ทันความคิด เราก็จะ
มุ่งสู่การเจริญสติ เรียกว่าเจริญมรรค เพื่อให้ความรู้สึกตัวนั้น ไปรู้เท่าทันตามความเป็นจริง
พระอาจารย์ ครรชิต อกิญจโน