ให้รู้เท่าทันธาตุ อย่าหลงตามธาตุ

โอวาทพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต

          ในโลกนี้เป็นธาตุทั้งนั้น ให้รู้เท่าทันกับธาตุ อย่าหลงตามธาตุ ให้เห็นปัจจุบันธรรม อย่าส่งจิตอนาคตและอดีต ธาตุ ๘๔,๐๐๐ ธาตุ ออกมาจากจิตหมด

          นิโรธเป็นของดับเพราะรู้เท่าแล้ว จิตไม่เกิดยินดี ยินร้าย ดับไปเช่นนี้ ชื่อว่านิโรธ แสดงฌานเป็นที่พักชั่วคราวแล้วเจริญต่อๆ ไป ให้เอากาย วาจา ใจ นี้ยกขึ้นพิจารณา อย่าเพิ่มอย่าเอาออก ให้เห็นเป็นปกติ มรรค ๘ นั้น สมาธิมรรคเป็นองค์ ๑ นอกนั้นเป็นปริยาย ให้รู้ธรรมะและอาการของธรรมถึงขั้นละเอียดแล้วก็จะรู้เองเห็นเอง ถ้าส่งจิตใจต้องเด็ดเดี่ยวกล้าหาญที่สุดจึงจะรู้ธรรมเห็นธรรม เกิดตาย เกิดแล้วตาย ชมแต่หนังของเก่า อย่าไปเอามา

          ให้รู้เฉพาะปรกติของจิต แสดงฐานของธรรมะ เป็นบ่อเกิดอริยสัจของจริง แสดงตนดูถูกท่านว่าท่านเป็นคนโกรธ เพราะผู้ฟังไม่เห็นตามความเป็นจริง เพราะยุ่งแต่จิตของตัวเท่านั้น เกิดความรู้อย่างพิเศษแล้วย่อมมหาอานิสงส์ประมาณไม่ได้ อัตฺตาหิ..... ฯลฯ เป็นของลึกลับเหลือที่สุด ให้รู้ธาตุเห็นธาตุ จิตจึงไม่ติดทางราคะ คนเราจะดีจะชั่วต้องเกิดวิบัติเสียก่อน ท่านแสดงไม่อ้างสวรรค์ นิพพาน ไม่อ้างทุคติ อ้างความเป็นไปทางปัจจุบันอย่างเดียว เพราะชั่วดีก็ปัจจุบันที่ยังเป็นชาติมนุษย์

          ความรู้ของพระพุทธเจ้าเป็นอนันตนัย มากมายยิ่งกว่า ๘๔,๐๐๐ พระธรรมขันธ์เป็นอุบายที่จะทรมานสัตว์ พ้นวิสัยของสาวกที่จะรู้ตามเห็นตามได้ สาวกกำหนดรู้แต่เพียง ๘๔,๐๐๐ เท่านั้นก็เป็นอัศจรรย์

          ท่านกำชับว่าอย่าให้จิตเพ่งนอก ให้รู้ในตัว เห็นในตัว เมื่อรู้ในตัวแล้วรู้ทั่วไป เพราะตัวเป็นต้นเหตุ ให้แก้ปัจจุบัน เมื่อแก้ปัจจุบันได้แล้ว ภพ ๓ นั้นหลุดหมด ไม่ต้องส่งอดีต อนาคต ให้ลบอดีตภายนอกให้หมด จึงจะเข้าอารมณ์ภายในได้

          เพ่งนอกเป็นตัวสมุทัย เป็นทุกข์และเป็นตัวมิจฉาทิฐิ

          เพ่งในเป็นตัวสัมมาทิฐิ เพ่งในตัวเป็นสัมมาทิฐิ เล่นนิมิตก็ได้ ยินดียินร้ายก็ได้ เรียกว่าคุ้มเงาตน เชื่อนิมิตเป็นบ้า

บันทึกธรรมโดย หลวงปู่หลุย จันทสาโร
พ.ศ. ๒๔๘๓ ณ วัดป่าโนนนิเวศน์ จังหวัดอุดรธานี
ที่มา : จากหนังสือ “บูรพาจารย์” โดยมูลนิธิพระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต พิมพ์ครั้งที่ ๒ พ.ศ.๒๕๔๔