เกินจากรู้ ก็ผิดแล้ว

"ภาวนาไม่ได้มีอะไรยากเลย ง่าย
วิปัสสนา มีกิริยาตัวเดียว คือเห็นตามความเป็นจริง
กิริยาเห็น มีตัวเดียวเอง
ถ้าทำอะไรไปเกินจากการเห็น ก็ผิดแล้ว
บางคนใช้คำว่าดู หรือคำว่ารู้
อันไหนเกินจากรู้ ก็ผิดแล้ว
ที่จริงคือการเห็นสภาวะ

การเห็นมี 2 ระดับ
อันหนึ่ง มีสติเห็นตัวสภาวะ
เช่น ความโกรธเกิด รู้ว่าเกิด
โลภเกิด รู้ว่าโลภ ความสุขเกิด รู้ว่าสุข
ความสุข ความโกรธ ความทุกข์
ดีใจ เสียใจ อิจฉา
พวกนี้เป็นตัวสภาวธรรม
เรารู้ตัวสภาวะแล้ว อันนี้รู้ด้วยสติ
ต่อไป ก็พัฒนาการรู้ขึ้นมา รู้ด้วยปัญญา
การรู้ด้วยปัญญาก็คือ เห็นสภาวะนั้นตกอยู่ใต้ไตรลักษณ์
ส่วนที่เรียกว่าวิปัสสนา คือ ตรงที่เห็นไตรลักษณ์
ถ้าไม่ได้เห็นไตรลักษณ์ ไม่เรียกว่าวิปัสสนา
คิดเรื่องไตรลักษณ์ คิดว่าร่างกายเราเป็นของไม่เที่ยง
ไม่เป็นวิปัสสนา เพราะกริยาคือคิด ไม่ใช่เห็น
วิปัสสนา มาจากคำว่า วิปัสสนา วิแปลว่าแจ้ง
ปัสสนะ แปลว่าการเห็น
การเห็นแจ้ง คือ การเห็นความจริงนั่นเอง
เห็นไตรลักษณ์ ต้องเห็นเอา"

หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชฺโช