สิ่งที่เกิดดับคือขันธ์ 5

"ความรู้ และ ความไม่รู้ เท่ากันมาจากธรรมชาติที่ไม่มีมาแต่เดิม ไม่ใช่ของเราแต่เดิม ความเป็นเรามาจากธรรมชาติที่ว่างเปล่า เพราะเราไม่ได้เขียนอะไรลงไป แต่พอเขียนอะไรลงไป เราก็เกิดความยึดในตัวหนังสือ ใจก็เหมือกระดาษ ใจเดิมประภัสสร บริสุทธิ์ ผ่องใส พอเรามาเขียนอะไรก็มากขึ้นๆ สุดท้ายก็ว่างเปล่า จิตจริงๆไม่คิด ที่คิดได้คือสมองมาจากการจำได้หมายรู้ นิพพานไม่มีมา ไม่มีไป เอาอะไรไปไม่ได้ จิตเป็นแค่พลังงาน อันหนึ่งที่ไม่ใช่ความคิด ความรู้สึก จิตไม่ได้รู้ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย และใจ แต่จิตเป็นตัวรู้เฉยๆ แต่ไม่ได้รู้อะไรเลย เป็นแค่พลังงานอันหนึ่งที่ทำให้ขันธ์ห้าทำงานได้  สิ่งที่รู้สึกได้ จับต้องได้ ล้วนเป็นขันธ์ห้า จิตมันอยู่ในกาย มันเป็นสิ่งที่ทำให้ขันธ์ห้าขับเคลื่อน แต่มันอยู่คนละมิติกัน จิตมันเป็นสิ่งที่ไม่มีอะไรเลย ไม่มีสุข ไม่มีทุกข์ ไม่มีเฉย ไม่มีคิด ไม่มีรู้ แต่เป็นสภาวะหนึ่งที่มีอยู่ ไม่เกิด ไม่ดับ แต่สิ่งที่เกิดขึ้น ตั้งอยู่และดับไป คือขันธ์ห้า รูปและนาม คือธาตุสี่ สิ่งที่เกิดดับขันธ์ห้าคือ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ แต่ จิตไม่เคยเกิด ไม่เคยดับ"

พระอาจารย์ชานนท์