ฝึกรู้...๓ ระดับ

 

การปฏิบัติธรรมแบบการเจริญสติแบบเคลื่อนไหวมี ๒ รูปแบบ คือ รูปแบบเฉพาะ และรูปแบบสากล  

 คำว่ารูปแบบเฉพาะ หมายถึง การสร้างจังหวะและการเดินจงกรม

ส่วนรูปแบบสากล คือ การใช้อิริยาบถโดยทั่วไป ในชีวิตจริง ในชีวิตประจำวัน เราต้องทำใจเสมอว่า เรากำลังอยู่ในช่วงปฏิบัติธรรม  พยายามสังเกตความเคลื่อนไหวของอวัยวะทุกส่วน 

การเคลื่อนไหวนั้นมี 3 ระดับ คือ 

๑. การเคลื่อนไหวระดับหยาบ ได้แก่ การเคลื่อนไหวอวัยวะ มือ  ที่ยื่นออก คู้เข้า เท้าที่ ก้าวออกไปแต่ละครั้ง การกระพริบตา อ้าปาก หายใจ หันซ้ายและหันขวา ก้ม เงย กลืนน้ำลาย ยืน เดิน นั่ง นอน ให้กำหนดส่วนหยาบๆ ให้ทัน และฝึกฝน สังเกต ให้ชำนิชำนาญจนรู้เท่าทัน 

๒. การเคลื่อนไหวระดับกลาง คือ ความรู้สึกเคลื่อนไหวที่เป็นเวทนาทางกาย คือ ความรู้สึก เย็น ร้อน อ่อน แข็ง เคร่ง ตึง หย่อน  เคลื่อน หยุด นิ่ง ไหว ของอวัยวะภายใน   ตลอดถึงชีพจรหัวใจเต้น   ให้คอยสังเกต   เฝ้าดูอย่างใกล้ชิด   กำหนดรู้ ให้เท่าทันจนเห็นชัดเป็นรูปธรรม จนชำนิชำนาญไม่หลงลืม 

๓. การเคลื่อนไหว ระดับละเอียดประณีต คือ สังเกตความรู้สึกนึกคิด ที่มันสร้างมโนภาพขึ้นมา ในขณะที่หูฟังเสียง ตาเห็นรูป จมูกดมกลิ่น ลิ้นรู้รส กายสัมผัส แล้วสร้างมโนภาพก็ถือว่าเป็นการเคลื่อนไหวของใจเช่นกัน เราก็สังเกตแล้วเฝ้าดูอาการของมันเฉยๆ   ไม่ต้องปรุงแต่งแยกแยะออกไปอีก   กำหนดรู้อยู่เฉยๆ แล้วปล่อยวาง

หลวงพ่อมหาดิเรก